Hệ thống các trường Grandes Ecoles tại Pháp

Hệ thống giáo dục sau khi tốt nghiệp cấp III của Pháp có rất nhiều phân chia và điều quan trọng là rất khác với Việt Nam. Có thể nói sự khác biệt này bắt nguồn từ việc ở Pháp có ba loại bằng tốt nghiệp cấp ba khác nhau : Baccalauréat profesionnel, Baccalauréat technologie, Baccalauréat général. Và học sinh Pháp đã phải định hướng thi lấy Bac nào từ khi bắt đầu vào trường cấp III (le troisième). Sau khi tốt nghiệp cấp ba, học sinh pháp có rất nhiều lựa chon. Hoặc là đi học trong hệ thống Đại học hoặc là theo hệ thống các trường Grandes Écoles.

Thông thường sinh viên Việt Nam đi du học ở Pháp khi vừa tốt nghiệp PTTH thì theo học trong hệ thống các trường Đại Học vì để vào các trường này, bạn sẽ chỉ phải nộp đơn xét duyệt thôi chứ không phải thi vào như các trường Grandes Écoles. Muốn vào được các trường Grandes Écoles thì sinh viên phải theo học lóp chuẩn bị trong vòng hai năm sau khi tốt nghiệp PTTH.

Hệ thống các trường này nhằm tuyển chọn và đào tạo các chuyên gia về kinh tế, khoa học kỹ thuật, chính trị. Đây là một hình thức chương trình đào tạo chuyên môn ở trình độ cao với những tiêu chí tuyển sinh rất khắt khe.

Các sinh viên Việt Nam có thể vào học các Grandes Écoles theo ba cách: học các lớp dự bị, nộp hồ sơ xét tuyển hoặc xin chuyển ngang vào các lớp dự bị, học ĐH rồi tham dự thi tuyển. Hệ thống này hiện nay gồm các trường đào tạo nhiều lĩnh vực rất đa dạng như kỹ sư, thương mại và quản trị, hành chính công, quốc phòng, sư phạm…

Pháp đánh giá rất cao các sinh viên tốt nghiệp từ các Grandes Écoles. Tất nhiên, nếu bạn học trong hệ thống Grandes Écoles thì khi ra trường sẽ được một số lợi thế nhất định như dễ dàng xin việc hơn cũng như lương cao hơn. Đa phần lãnh đạo của các tập đoàn, công ty kinh tế đều là cựu sinh viên từ một số Grandes Écoles  như ParisTech (bao gồm các trường Ecole Polytechnique, Mines, Pont & Chaussées…), ENS, ENA, Supaéro, ESSEC… Lương khởi điểm của sinh viên tốt nghiệp từ các trường này có thể cao hơn từ 1/3 lương của sinh viên tốt nghiệp chương trình thạc sĩ (Master).

Với sự đa dạng của các trường, du học sinh có thể chọn trường theo bằng cấp và lĩnh vực học tập, theo vùng… để theo đuổi bất cứ lĩnh vực học tập nào. Đây là hệ thống giáo dục mở cửa đối với SV quốc tế, đào tạo ngành nghề đa dạng và được hưởng nhiều hỗ trợ và nhiều cơ hội học bổng”.
Ngoài ra, ĐH Pháp còn có các trường đào tạo chuyên ngành, các chương trình ngắn hạn…
Dưới đây là sơ đồ kết nối các chương trình đào tạo ở Pháp.

Quá trình đào tạo :

Nếu bạn đã tốt nghiệp PTTH thì có thể theo học các chương trình sau còn được gọi là đại cương (Bac +0 — > Bac +2)

* DEUG (diplôme d’études universitaires générales) : Có thể nói giai đoạn này như đại cương ở Việt Nam thôi phải bắt buộc học tiếp lên mới đi làm được. Nếu bạn chọn DEUG bạn có thể học lên tiếp các tất cả các chương trình dành cho Bac +2 (tức là đã học được hai năm sau khi có Bac).

* DEUST (Diplôme d’études universitaires scientifiques et technologiques) : Sự đào tạo chủ yếu nghiêng về việc đi làm hơn là việc tiếp tục học. Tuy nhiên nếu bạn muốn học cao hơn nữa thì hoàn toàn có thể như : License Pro sau một năm nữa hoặc MST, Maitrise d’IUP sau hai năm học nữa

* DUT (Diplôme universitaire de technologie) : Nếu bạn theo học cái này thì bạn phải học ở IUT(universitaires de technologie). Chương trinh học khá chuyên ngành. Sau khi học DUT, ban cũng có thể theo học các chương trình sau DEUST và còn có một điều hơn so với DEUST là sau DUT bạn còn có thể theo học une Ecole d’ingénieurs ou une Ecole de commerce.

* BTS (Brevet de technicien supérieur): Chuyên ngành hơn so với DUT nhưng về cơ bản thì sau khi học xong các chương trình để học lên nữa thi lại giống như DUT

Có thể tóm tắt giai đoạn này như sau : BTS, IUT, DEUG đều là giai đọan một cả. Điểm khác biệt là DEUG bắt buộc học tiêp lên mới làm việc được còn đối với BTS hay IUT thì phân ra nhiều ngành rất chi tiết để bạn có thế có nhiều lựa chọn về trường cũng như về ngành học theo sở thích và đi làm liền.
Sau khi đã hoàn thành các chương trình trên (bạn có niveau Bac +2) và bạn muốn theo học tiếp hơn nữa thì bạn có thể chọn lựa một trong những cái sau (tuy nhiên phải tương thích với những gì bạn đã chọn trong giai đoạn 1) để có đươc trình độ tương đương Bac +3 hay Bac +4.

* License : Bạn có thể theo học nếu đã kết thúc DEUG, chương kéo dài trong vòng 1 năm và nó cho phép bạn theo học Maitrise 1 năm (Bac +4)

* MST (maîtrise de sciences et techniques) : Bạn có thể theo học một khi bạn đã kết thúc khóa đại cương (Niveau Bac +2). Học xong MST, bạn sẽ được trình độ Bac +4.

* Maîtrises d’IUP (institut universitaire professionnalisé) : nó sẽ có khoảng 50% thực hành và 50% là lý thuyết. Khi học IUP có nghĩa là bạn chọn học chuyên sâu về một ngành nào Nhưng nếu bạn chọn lựa IUP thì sẽ có thể phải làm hồ sơ từ khi còn đang học DEUG.

* Licence professionnelle : đào tào nghiêng về để ra làm việc sau này. Nhưng bạn cũng có thể theo học tiếp IUP, MST

Sau khi đã có trình độ Bac + 4 rồi thì sẽ có nhiều lựa chọn cho bạn như đi làm hoặc học lên nữa trong vòng 1 năm hay 1 năm rưỡi tuỳ chương trình mà bạn chọn như :

* Master Có hai định hướng chính là le master professionnel : cái này giúp bạn làm việc trong công nghiệp hay là le master recherche : nếu bạn có ý định học lên cao nữa cao nữa như Doctorat, thường bạn sẽ học ở Ecoles doctorales.

* DESS (diplôme d’études supérieures spécialisées) : đây là chương trình học lên dành cho une maitrise, MST, Maîtrises d’IUP.

* DEA (diplôme d’études approfondies): đây có thể gọi là giấy thông hành để bạn học lên Doctoral thường về nghiên cứu.

* DRT (diplôme de recherche technologique) : dành cho những sinh viên đã tốt nghiệp IUP và chương trình đào tạo có quan hệ chặt chẽ với các công ty. Chương trình kéo dài trong 18 tháng.